Vật liệu trao đổi ion nói chung và nhựa trao đổi ion (ionit) nói riêng đã được phát triển từ lâu và ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, xử lý nước, hóa học. Tuy nhiên, sự kiện đánh dấu bước phát triển đột phá trong công nghệ sản xuất nhựa trao đổi ion là việc tổng hợp thành công ionit hữu cơ đầu tiên, nhựa phenol - formaldehyd, của 2 tác giả Adams và Holmes năm 1934. Năm 1939, dựa trên bằng sáng chế của Adams và Holmes, các công ty hóa chất bắt đầu nghiên cứu và sản xuất nhựa hữu cơ tổng hợp, mở đường cho các nghiên cứu ứng dụng nhựa trao đổi ion trong lĩnh vực y sinh dược học. Tuy vậy, mãi đến năm 1950, các ứng dụng đầu tiên mới được công bố, L. Saunders và R. Srivastava nghiên cứu quá trình hấp phụ và giải phóng các alcaloid từ các ionit và nhận xét rằng nhựa trao đổi ion là các chất mang lý tưởng cho các dạng bào chế kiểm soát giải phóng.

Bài báo trình bày các nội dung sau:

- Giới thiệu chung về nhựa trao đổi ion: Định nghĩa, cấu tạo; Lý thuyết trao đổi ion; Phân loại; Ưu – nhược điểm.

- Các ứng dụng của nhựa trao đổi ion trong Y Dược học: Ứng dụng trong Y học; Ứng dụng trong Dược học; Xu hướng mới trong phát triển các dạng thuốc kiểm soát giải phóng sử dụng nhựa trao đổi ion.

Kết luận

            Nhựa trao đổi ion với các ưu điểm riêng có như đa dạng về chủng loại, đồng nhất, kinh tế, ổn định, an toàn, thích hợp với nhiều hoạt chất, nhiều mục đích sử dụng (tác nhân chẩn đoán và điều trị, tá dược trong bào chế thuốc, chất mang kiểm soát giải phóng hoạt chất), dễ đưa vào các dạng bào chế (hỗn dịch, viên nén, viên nang, màng mỏng,…) cho thấy nhiều tiềm năng ứng dụng trong lĩnh vực y dược học và đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu khoa học cũng như các sản phẩm trên thực tế. Trên cơ sở các tổng kết trong bài tổng quan này, cần có những nghiên cứu sâu hơn để làm rõ về cơ chế tác dụng, các tương tác phân tử giữa dược chất và nhựa trao đổi ion và các ứng dụng khác cần khai thác từ nhóm tá dược tiềm năng này.