Triclosan
(TCS) có tác dụng ức chế sự phát triển vi khuẩn ở nồng độ thấp và có tác dụng
tiêu diệt vi khuẩn ở nồng độ cao, ngoài ra nó còn có tác dụng với nhiều loại vi
nấm nên thường được sử dụng với hai mục đích chính: Bảo quản sự ổn định của chế
phẩm và tiệt khuẩn, khử trùng, tẩy uế. Triclocarban (TCC) cũng có tác dụng
tương tự. Triclocarban khá nhạy cảm đối với vi khuẩn Gram (+). Theo Hiệp định
hòa hợp ASEAN về quản lý mỹ phẩm nồng độ TCS tối đa cho phép trong nước súc
miệng là 0,2 %, trong kem đánh răng và các sản phẩm vệ sinh cá nhân khác là 0,3
%. Nồng độ TCC tối đa được sử dụng với mục đích bảo quản là 0,2 % tuy nhiên
nồng độ được sử dụng trong các sản phẩm rửa sạch (rinse-off products) có thể
lên đến 1,5 %.
Việc lạm dụng TCS và TCC đã không những làm gia tăng
khả năng đề kháng của vi khuẩn với TCS và TCC mà còn làm gia tăng đề kháng của
vi khuẩn với một số loại kháng sinh. Do vậy, việc sử dụng TCS và TCC trong các
chế phẩm cần được tuân thủ một cách nghiêm ngặt hơn. Nghiên cứu này nhằm xây
dựng phương pháp cho phép xác định đồng thời hàm lượng TCS và TCC trong một số
dạng mỹ phẩm là kem đánh răng và nước rửa tay.
Nguyên liệu
Chất đối chiếu:
Triclosan (lô 106MHC CAS 3380-34-5, Anh), hàm lượng 99,0 %; Triclocarban
(lô MKBT7249V CAS 101-20-2, Hoa Kỳ), hàm lượng 99,0 %.
Phương pháp nghiên cứu
- Khảo sát điều kiện xử lý mẫu: Chọn
dung môi và phương pháp chiết sao cho chiết được hoàn toàn chất phân tích từ nền
mẫu, loại bỏ tối đa ảnh hưởng của nền mẫu dựa vào 3 yếu tố chính: tính tan của
chất phân tích, đặc điểm nền mẫu, phương pháp phân tích.
-
Khảo sát khả năng phân tích đồng thời TCS và TCC và xác định điều kiện sắc ký.
-
Thẩm định các phương pháp đã chọn về: Độ đặc hiệu, khoảng tuyến tính, độ lặp lại,
độ chính xác trung gian, độ đúng, giới hạn phát hiện và giới hạn định lượng,
khoảng xác định của phương pháp.
- Các kết quả thực
nghiệm được tính toán và xử lý thống kê trên Microsoft Excel với các hàm thống
kê thông dụng.
Kết luận
Một quy trình
cho phép phân tích đồng thời triclosal và triclocarban trong kem đánh răng và
nước rửa tay bằng HPLC có quá trình xử lý mẫu đơn giản
bằng chiết siêu âm với acetonitril rồi thêm nước theo tỷ lệ 7:3 đã được thiết
lập. Kết quả thẩm định tại giới hạn định lượng cho thấy với điều kiện phân tích
này phương pháp có độ lặp lại cao, độ đúng tốt, khoảng tuyến tính đủ rộng và có
giới hạn phát hiện tốt. Đã áp dụng phương pháp để phân tích 13 mẫu kem đánh
răng và 7 mẫu nước rửa tay trên thị trường, các mẫu có chứa TCS, TCC đều ở mức
cho phép. Hy vọng quy trình này có thể triển khai áp dụng được tại các đơn vị
kiểm nghiệm mỹ phẩm.
|