Bồ công anh Việt Nam (Lactuca indica L.) là dược liệu được
dùng phổ biến trong y học cổ truyền. Cây thường mọc hoang tại nhiều tỉnh miền Bắc nước ta. Nhân
dân thường dùng lá tươi, rửa sạch, giã nát lấy nước uống còn bã đắp chữa sưng
vú, tắc tia sữa; sắc lá khô uống để chữa kém tiêu, mụn nhọt. Trên thế giới, bồ
công anh được
nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu nhưng ở Việt Nam lại có rất ít nghiên
cứu về đối tượng này. Theo như các công bố, flavonoid, terpenoid, phenolic là
thành phần hóa học chính trong loài Lactuca indica L. Để góp phần cung cấp dữ liệu về
thành phần hóa học, làm cơ sở cho nghiên cứu kiểm soát chất lượng dược liệu bồ
công anh, bài báo công bố một thành phần hóa học được phân lập từ phần trên mặt
đất cây bồ công anh và phương pháp định lượng hợp chất này bằng HPLC.
Nguyên liệu
Đối tượng nghiên cứu
là thân mang lá của cây bồ công anh Việt Nam (L. indica) thu hái ở Trung tâm Nghiên cứu trồng và chế biến cây
thuốc Hà Nội. Mẫu dược liệu được Khoa Tài nguyên Dược liệu, Viện Dược liệu, xác
định tên khoa học là Lactuca indica
L.,
Phương pháp nghiên cứu
- Chiết xuất và phân lập.
- Xác định cấu trúc
hóa học hợp chất phân lập được.
- Phương pháp định
lượng.
Kết
luận
Đã phân lập từ cao chiết ethyl acetat phần trên mặt đất
cây bồ công anh Việt Nam một hợp chất flavonoid. Dựa trên các dữ liệu phổ cộng
hưởng từ hạt nhân (NMR), phổ khối (MS) đo được và so sánh với dữ liệu
phổ đã được công bố, hợp chất này được xác định là luteolin-7-O-β-D-glucuronid. Đồng thời, chúng tôi đã xây dựng và thẩm
định phương pháp định lượng luteolin-7-O-β-D-glucuronid trong dược liệu bồ công anh Việt Nam bằng phương pháp
HPLC.
Kết quả định lượng luteolin-7-O-β-D-glucuronid trong
một số mẫu bồ công anh cho thấy hàm lượng luteolin-7-O-β-D-glucuronid dao động khoảng 0,088 - 0,428 %. Kết quả
nghiên cứu gợi ý bổ sung, nâng cấp chuyên luận dược liệu bồ công anh trong Dược
điển Việt Nam.
|